Sfenks adını hemen hepimiz duymuşuzdur. Dünyanın en büyük heykellerinden biri olan Sfenks, büyük piramit Keops’ un önünde azametle dikilmektedir. Binlerce yıldan beri varlığını sürdüren bu dev heykelin, ne hangi amaçla oraya dikildiği, ne de kim tarafından yaptırılmış olduğu bilinir. Çeşitli görüşler vardır ama bunlardan hiçbiri kesin sonuç kazanmamıştır.

Sfenks’in gücü hiyerogliflerde Firavun2un gücünden daha yüksek olarak anlatılmaktadır. O, bütün memleketin koruyucusudur. Kimi araştırmacılara göre ise Sfenks büyük piramidi korumak için yapılmış sembolik bir heykeldir. Oysa M.Ö.3400 yıllarında Firavun Thutmes tarafından Sfenks’in altına dikilen bir levhada Sfenks’in nitelikleri şöyle dile getirilmiştir: “Dünya var olalı beri en büyük sır burada gizlenmiştir. En büyük sır Sfenks’in içindedir. Çünkü Sfenks, ölümsüzlük tanrısı olan Khepera’ nın amblemidir.” Büyük bir çoğunluk Sfenks’in altında ünlü bir Firavun’un veya gizli bir mabedin olduğuna inanmaktadır. Ne yazık ki bu esrarlı heykelin sırrını çözmek halen dahi mümkün değildir. Bazı Roma yazıtlarında Sfenks’ in altında büyük piramide bir geçiş olduğu yazılıdır.

Yine eski Kal’ de, Yunan yazıtları da bu görüşü doğrulamaktadır. Sfenks’in sırrını çözebilmek için kumları kazma ve birçok heykelin etrafını temizleme çalışmaları yapılmıştır. Yazık ki bütün çalışmalar çeşitli nedenlerle durmuş, Sfenks her defasında esrarını korumuştur. Yedi kere yapılan temizleme çalışmalarının   sonuncusu büyük masraflarla Mısır Hükümeti tarafından yaptırılmış ve ancak kaidesine kadar temizlenebilmiştir. Maalesef temizleme işlemleri insanlara Sfenks’in esrarı hakkında esaslı bir ipucu vermemiştir. Sfenks hala dünyanın en esrarengiz yerlerinden biri olma özelliğini devam ettirmektedir.

Gufran Erkılıç